Iedereen kent of zou deze samoerai moeten kennen voor de wijsheid over de kunst van het zwaardvechten. In deze blog ga ik je vertellen:
1-Wie Miyamoto Musashi was 2-Wat een beroemd verhaal is over Miyamoto Musashi 3-Een voorlees verhaaltje hierover die je zou kunnen voorlezen aan kinderen ;-)
Wie was Miyamoto Musashi
Miyamoto Musashi was een Japanse zwaardvechter, krijgskunstenaar en schrijver die leefde van 1584 tot 1645.
Hij wordt beschouwd als een van de grootste samoeraikrijgers uit de Japanse geschiedenis en is beroemd om zijn zwaardvechtkunst en zijn boek “Het boek van de vijf ringen”, dat vandaag de dag nog steeds door krijgskunstenaars wordt bestudeerd.
Musashi werd geboren in het dorp Miyamoto in de provincie Mimasaka en begon op jonge leeftijd zwaardvechten te studeren. Het is bekend dat hij in vele gevechten en duels heeft gevochten, waaronder de beroemde slag bij Sekigahara in 1600.
Nadat hij zich terugtrok uit de strijd, bracht Musashi zijn latere jaren door met reizen en het onderwijzen van zijn vechtsporttechnieken. Hij stierf op 61-jarige leeftijd.
Beroemd verhaal over Miyamoto Musashi
Een beroemd verhaal over Miyamoto Musashi gaat over zijn duel met de zwaardvechter Sasaki Kojiro. De twee mannen hadden een langdurige rivaliteit en hadden afgesproken hun geschillen te beslechten in een duel op het eiland Funajima.
Op de dag van het duel kwam Musashi te laat, waardoor Kojiro boos werd. Toen de twee mannen tegenover elkaar stonden, trok Kojiro zijn zwaard, een lang, slank wapen genaamd een nodachi*. Musashi trok echter niet zijn zwaard, maar stond met een houten roeispaan in zijn hand die hij op weg naar het eiland had meegenomen.
Kojiro, vol vertrouwen in zijn superieure zwaardkunst, viel Musashi aan, maar Musashi pareerde zijn slagen gemakkelijk met de roeispaan. Gefrustreerd en boos verhoogde Kojiro de felheid van zijn aanvallen, maar Musashi bleef ze met gemak ontwijken en afwenden.
Uiteindelijk zag Musashi een kans en sloeg Kojiro met de roeispaan, waardoor hij uit balans raakte. Kojiro struikelde en viel op de grond, en Musashi trok snel zijn zwaard en doodde hem met één klap.
Na het duel kerfde Musashi zijn beroemde “cirkel van de leegte” symbool in een nabijgelegen rots, waarmee hij zijn overwinning en zijn plaats als een van de grootste zwaardvechters in de Japanse geschiedenis vastlegde.
*Een nodachi is een type Japans zwaard dat bekend staat om zijn grote omvang en lange lemet. Het wordt soms een “veldzwaard” genoemd omdat het traditioneel door samoeraikrijgers op het slagveld werd gebruikt. De nodachi is typisch ongeveer 3 tot 4 meter lang, met een lemmet dat veel breder en dikker is dan een standaard katana. Het wordt gekenmerkt door zijn scherpe, gebogen rand en zijn vermogen om krachtige, vegende sneden uit te voeren. De nodachi werd vaak gebruikt om bereden cavalerie uit te schakelen en was een belangrijk wapen in de feodale oorlogen van Japan.
Voorlees verhaal over Miyamoto Musashi
Gebaseerd op het verhaal van Miyamoto Musashi’s duel met Sasaki Kojiro:
Musashi: “Het is tijd voor ons duel, Kojiro. Ben je klaar om het tegen mij op te nemen?”
Kojiro: “Ik ben al lang klaar voor deze dag, Musashi. Je mag dan beroemd zijn, maar je bent geen partij voor mijn zwaardkunsten.”
Musashi: “Dat zullen we nog wel eens zien. Ik mag dan mijn zwaard niet bij me hebben, maar ik ben meer dan klaar voor dit duel.”
Kojiro: “Wat bedoel je, je hebt je zwaard niet bij je? Probeer je me niet te respecteren door ongewapend te verschijnen?”
Musashi: “Integendeel, ik heb het perfecte wapen voor dit duel. Aanschouw, mijn houten roeispaan!”
Kojiro: “Een houten roeispaan? Maakt u een grapje? Dit is een duel tot de dood, geen spelletje!”
Musashi: “Onderschat de kracht van een houten roeispaan niet, Kojiro. Het mag dan geen zwaard zijn, maar het is meer dan genoeg om je te verslaan.”
Kojiro: “Dat zullen we nog wel eens zien. Ik laat je spijt krijgen dat je ooit voet op dit eiland hebt gezet!”
“Kom maar op, Kojiro. Eens kijken of je mijn snelheid en vaardigheid kunt evenaren met die nodachi van je.”
“Hier ga je spijt van krijgen, Musashi! Ik zal je de ware kracht van een meester zwaardvechter laten zien!”
“Kom naar me toe met alles wat je hebt, Kojiro. Ik ben klaar voor je.”
Kojiro: “Grrrrrrr!” (valt Musashi aan met zijn zwaard)
Musashi: (ontwijkt en buigt Kojiro’s slagen gemakkelijk af met de roeispaan) “Is dat het beste wat je kunt, Kojiro? Je raakt me niet eens met dat zwaard van je.”
Kojiro: “Grrrrrrr! Ik zal je laten boeten voor je belediging, Musashi!” (valt feller aan)
Musashi: (blijft Kojiro’s slagen ontwijken en afwenden) “Je wordt langzamer en voorspelbaarder, Kojiro. Het is slechts een kwestie van tijd voordat ik je afmaak.”
Kojiro: (struikelt en valt op de grond) “Noooooo! Dit kan niet waar zijn!”
Musashi: (trekt zijn zwaard en doodt Kojiro met één klap) “Het is voorbij, Kojiro. Je was geen partij voor mij, zelfs niet met je mooie nodachi.”
“Dit symbool zal dienen als een herinnering aan mijn overwinning op jou, Kojiro. Ik ben de grootste zwaardvechter in Japan!”
De juiste fysieke en geestelijke afstand hebben is een essentieel en vaak onderschat onderdeel van Aikido waar we nog veel van kunnen leren.
Ma-ai
Ma-ai is een term die in Aikido wordt gebruikt en die verwijst naar het concept van “afstand” of “ruimte” tussen twee personen. Het is de juiste afstand om te behouden tussen jezelf en je partner om een techniek te kunnen uitvoeren zonder te ver over te steken of te ver weg te zijn. Ma-ai is een belangrijk concept in Aikido omdat het je in staat stelt om op een veilige en effectieve manier te bewegen en te reageren op de bewegingen van je partner.
Ma-ai is niet alleen een fysieke afstand, maar ook een mentale en emotionele afstand. Het impliceert het bewust zijn van je eigen lichaam en het lichaam van je partner, evenals van je omgeving en de situatie waarin je je bevindt. Het betekent aanwezig zijn in het moment en in staat zijn om aan veranderende omstandigheden aan te passen.
In Aikido is ma-ai niet vast of vooraf bepaald. Het verandert en verschuift constant op basis van de bewegingen en bedoelingen van jezelf en je partner. Dit betekent dat ma-ai niet alleen gaat over fysieke afstand, maar ook over tijd en ruimte. Het gaat erom dat je op de juiste plaats bent op het juiste moment en in staat bent om op je partner te bewegen en te reageren op een manier die zowel effectief als harmonieus is.
Een manier om te denken over ma-ai is als een “zone” of “bubbel” rond jou en je partner/ aanvaller. Deze zone is geen vaste of starre ruimte, maar eerder een dynamisch en flexibel gebied dat constant verandert op basis van je bewegingen en bedoelingen. Het is een ruimte waar je kunt bewegen en reageren op je partner zonder te ver over te steken of te ver weg te zijn. Het is een ruimte waarin je kunt bewegen en reageren op je partner zonder te ver te gaan of te ver weg te zijn. Het is een ruimte waar je kunt handhaven.
Conclusie
Ma-ai, dus fysieke en mentale en emotionele afstand is essentieel om een situatie te kunnen beheersen en een conflict te kunnen neutraliseren.
Er zijn veel mensen die enthousiast beginnen aan Aikido, of eigenlijk elke sport en na een tijdje moeite krijgen om wekelijks minimaal 1 keer te komen trainen. Ja ja, zelfs bij Aikido komt dit voor. Als jij je hier in herkent dan vindt je in het fictieve dialoog misschien herkenning en oplossingen waar jij jouw voordeel mee kan doen en onderaan deze blog staan de top 10 tips voor jou.
Het dialoog
Noël: Hey, hoe gaat je Aikido-training?
Sara: Het is een beetje onregelmatig de laatste tijd. Sommige weken ben ik echt gemotiveerd en volg ik mijn persoonlijk trainingsplan, maar andere weken lukt het me gewoon niet om gemotiveerd te blijven.
Noël: Ja, ik weet wat je bedoelt. Het kan soms moeilijk zijn om gemotiveerd te blijven. Wat doe je om gemotiveerd te blijven?
Sara: Ik probeer specifieke en haalbare doelen voor mezelf te stellen en ik volg mijn vooruitgang om te zien hoe ver ik gekomen ben. Maar zelfs met dat alles, zijn er nog steeds weken waarop ik mij gewoon er niet toe kan zetten om te gaan trainen.
Noël: Ja, dat kan zeker een uitdaging zijn. Heb je trucs of strategieën die voor jou werken om gemotiveerd te blijven?
Sara: Ik probeer mijn routine te veranderen en nieuwe technieken of oefeningen te proberen om dingen interessant te houden. En ik probeer ook manieren te vinden om mijn training aangenaam en belonend te maken.
Maar soms voelt het nog steeds als een hele uitdaging.
Noël: Ja, dat kan ik begrijpen. Soms is het moeilijk om gemotiveerd te blijven als je steeds hetzelfde doet. Heb je overwogen een trainingspartner te zoeken met wie je samen naar de dojo kunt gaan?
Sara: Ik heb erover nagedacht, maar ik weet niet zeker of het iets voor mij is. Ik heb graag controle over mijn eigen schema en hoe laat en hoe ik naar de training ga.
Noël: Dat klinkt logisch. Maar tegelijkertijd kan een trainingspartner zorgen voor een stok achter de deur en steun. Het kan een geweldige manier zijn om gemotiveerd en op schema te blijven.
Sara: Dat is waar. Ik moet er over nadenken. Misschien zal ik wat vrienden benaderen en kijken of iemand geïnteresseerd is om met mij Aikido te trainen.
Noël: Dat is een goed idee. En vergeet niet om de trainingstijden in je agenda in te plannen. Behandel je trainingen als elke andere belangrijke afspraak en zorg dat je je eraan houdt.
Sara: Ja, dat is zeker iets wat ik moet doen. Ik heb de neiging om andere dingen voorrang te geven en dan sla ik uiteindelijk mijn trainingen over.
Noël: Ja, het is makkelijk om dat te doen. Maar vergeet niet, je training is belangrijk en het is de moeite waard om er tijd voor vrij te maken. En als je in een dip komt of je motivatie verliest, herinner jezelf er dan aan waarom je in de eerste plaats met Aikidotraining bent begonnen en wat je hoopt te bereiken.
Sara: Dat is een goed idee. Ik zal dat zeker in gedachten houden. Bedankt voor het advies, John. Ik waardeer het.
Noël: Geen probleem, Sara. Ik ben er altijd om je te steunen en je te helpen gemotiveerd te blijven.
Top 10 tips
Hier zijn tien tips om je te helpen gemotiveerd te blijven om elke week te trainen:
Stel specifieke en haalbare doelen voor jezelf en volg je vooruitgang om te zien hoe ver je gekomen bent.
Zoek een trainingspartner om een stok achter de deur te hebben en steun te krijgen en te geven.
Verander je routine en probeer nieuwe oefeningen of activiteiten om dingen interessant te houden.
Reserveer regelmatige trainingsmomenten en plan deze in je agenda. Behandel je trainingen als elke andere belangrijke afspraak en blijf erbij.
Zoek manieren om je training aangenaam en belonend te maken. Bijvoorbeeld, geniet bewust van de ontspanning en het voldane gevoel na de training, of beloon jezelf met een gezond traktatie na een succesvolle training.
Houd een positieve houding en herinner jezelf aan de voordelen van de training.
Als je in een dip komt of uw motivatie verliest, herinner jezelf er dan aan waarom je bent gaan trainen en wat je hoopt te bereiken.
Zoek steun en begeleiding van één van de sensei (coach of trainer) die je kan helpen een trainingsplan op te stellen en feedback en aanmoediging kan geven als je dat nodig bent.
Wees geduldig en consequent. Het opbouwen van een gewoonte om regelmatig te trainen kost tijd, maar de beloning zal het uiteindelijk waard zijn.
Zorg goed voor jezelf en wees niet bang om hulp te vragen als je die nodig hebt.
In de bijna 19 jaar dat ik aikido beoefen heb ik van meerdere sensei’s verschillende stukjes geleerd van een goede houding. Hier breng ik voor jou alle puzzelstukjes bij elkaar in de hoop dat jij er niet jaren over hoeft te doen.
“De correcte houding is de natuurlijke houding”
Ik licht het onderwerp toe vanuit de volgende onderdelen:
Voetpositie
Balans centrum verdeling
Handen en arm positie
Rug-, Heup- en Schouderpositie
Hoofdpositie en het Gelaat
De Hersenen
Bonus
Stevig staan oefening
Musashi Miyamoto zijn 22 tips voor een correcte houding
Voetpositie
Laten we van onderaf beginnen. De voeten.
Als je een gradenboog op de grond zou leggen en de 0 recht voor jou ligt dan staat jouw voorste voet in een hoek op de lijn van ca 350 graden. Dus licht naar buiten gebogen maar niet veel verder omdat dit de knie beweging kan belemmeren vanuit zijn natuurlijke scharnierpunt. In verschillende Aikido scholen worden hiervoor soms verschillende richtlijnen meegegeven. De één zegt dat de voorste voet op de 0 graden lijn moet staan en de andere uiterste zegt dat de voorste voet op de 320 graden lijn moet staan. Ik heb gemerkt dat de door mij beschreven positie het meest prettige, stabiele en de meeste bewegingsvrijheid geeft. Dit vind ik het belangrijkst, naast natuurlijk dat jealtijd een zo natuurlijk mogelijke houding moet aannemen vanuit hoe jouw specifieke lichaam is gebouwd.
De achterste voet staat in een hoek op de lijn van ca 45 graden.
De hakken van beide voeten staan hierbij op jouw centrum lijn. Maar doe dit niet te geforceerd want je hakken mogen best een paar cm aan beide zijdes van jouw centrum aanvalslijn staan.
De afstand tussen jouw voorste en achterste voet is ook belangrijk. Staan ze te dicht bij elkaar ben je makkelijk uit balans te brengen, staan ze te wijd uit elkaar dan ben je niet mobiel. Een handige toets oefening hiervoor is dat je in jouw kamae basis houding gaat staan en je zonder dat jouw achterste voet verplaatst je knie ontspannen laat zakken naar de grond. Als jouw knie precies tegen jouw voorste hak aan komt dan sta heb je de correcte afstand. Zit er ruimte tussen of raak je al eerder jouw voorste voet, dan moet je jouw afstand aanpassen. Doe deze oefening een paar keer door steeds twee stappen vooruit of achteruit te zetten en opnieuw te testen.
Balans centrum verdeling
Je balans centrum verdeling is ook belangrijk om een stevige maar ook niet vast te staan. Daarom is de verdeling van jouw balans cruciaal. Als jij niet stevig in balans staat kan jij ook de ander niet uit balans krijgen.
Bij de verdeling van jouw balans centrum heb je in basis te maken met 6 richtingen: Voor, Achter, Links, Rechts, Omhoog, Omlaag
Afhankelijk van de beweging en techniek beweegt dit natuurlijk mee, maar ik focus mij in deze blog op de stilstaande basis houding kamae.
60/40 of 50/50?
Voor de centrum verdeling over de benen worden er vaak twee verdelingen gebruikt: 60/40 of 50/50.
De 60/40 verdeling gebruik ik meestal en heeft in veel situaties mijn voorkeur. Wat betekent dat 60% van je lichaamsgewicht op je voorste voet rust en 40% op je achterste voet. De 50/50 verdeling heeft weer mijn voorkeur als er aanvallers van voren en achteren komen, zodat je makkelijk kan bewegen naar alle richtingen.
De 50/50 verdeling heeft ook mijn voorkeur om dezelfde redenen als je met een Jo of Bokken in kamae staat.
Waarom ik de 60/40 verdeling bij de basis kamae houding tijdens lege hand technieken aanhoud? Omdat we vaak te maken hebben met één of enkele aanvallers van voren, en als ze niet van voren komen, probeer je de aanvallers zo snel mogelijk voor je centrum te krijgen en te houden. Zie hierover mijn blog over Randori waarin ik uitleg waarom positie bepaling cruciaal is. In zo’n situatie benadruk je ook op deze manier extra met je lichaam je mentale focus. Plus kan je de aanval tegemoet treden/ontvangen en door een achterwaartse Torifune beweging makkelijk meenemen.
Deze 60/40 verdeling geldt ook voor de gewicht verdeling op je voeten om dezelfde redenen.
Een handige oefening voor de voet gewicht verdeling is wanneer je vanuit je kamae even op je tenen gaat staan en dan langzaam je hak, dus je hele (hara) centrum, naar beneden laat zakken tot je hak de grond net raakt. Dat is je basis verdeling op je voetzool qua voet balans verdeling. Je hele houding is er dus opgericht op de focus dat je aanvaller van voren komt, en dus ook jouw ’tegemoet komende intentie extensie’, en je snel wilt kunnen bewegen.
Hiermee heb je dan ook direct de ‘omhoog’ en ‘omlaag’ balans positie gevoeld en een positie gevonden waarin jij comfortabel en stabiel kan staan.
Handen en arm positie
De armen zijn met een ontspannen extensie licht gebogen en wijzen naar voren. De handen staan niet rechtop maar op een natuurlijke wijze iets gebogen naar binnen toe.
Om heel eenvoudig de juiste afstand en positie te bepalen kan je de volgende simpele oefening doen: Ga zoals bij de roeibeweging Torifune (ook ‘Fune Kogi, Kogi Fune, Funa Kogi’ genoemd) je heupen naar voren en achteren bewegen waarbij je jouw schouders en armen ontspannen naast je lichaam laat hangen. Door de roei beweging gaan je armen vanzelf naar voren en naar achteren en als ze op je kamae hoogte zijn houdt je de beweging op. Nu heb je de juiste kamae houding.
Rug-, Heup- en Schouderpositie
De rug is altijd recht en rechtop. De heupen zijn licht gekanteld door de navel iets in te trekken. Dit zorgt ook voor een betere geaardheid, dat je geaard staat. De heupen staan zo dat de navel naar voren is gericht. Dus de bekken staan recht naar voren. De schouders zijn ontspannen, naar achteren en laag. Dit laatste kan ik niet vaak genoeg benoemen omdat dit de uitvoering van de technieken zo veel makkelijker maakt en het reptielenbrein van de aanvaller niet wordt triggert weaardoor deze zijn aanval of beweging stopt.
Om tijdens het trainen te testen of de schouders (en armen) ontspannen zijn is de oefening dat je de vingers beweegt alsof je piano in de lucht speelt.
Hoofdpositie en het Gelaat
De hoofd en nek staan recht op. Het hoofd staat dus niet (licht) omhoog of omlaag. De ogen hebben een ‘soft gaze’, wat betekent dat je niet iemand in de ogen aankijkt maar zo ontspannen kijkt dat je het hele lichaam waarneemt of je hele omgeving (zie ook mijn blog over ‘Zanshin‘ die hier ook over gaat) en staan je ogen stil in je hoofd.
Ik bedoel hiermee dat ze dus niet alle kanten op kijken terwijl je hoofd niet beweegt. Dit betekent dat wanneer je een kant op wilt kijken je hele lichaam, inclusief het hoofd die kant op beweegt.
De gelaatsuitdrukking is ontspannen en neutraal zodat de aanvaller niet kan lezen wat er in jou omgaat of wat je van plan bent te doen. Plus het roept op deze manier geen extra agressie op.
De Hersenen
Laat ik ook nog iets zeggen over je hersenen. Het belangrijkste is dat je deze in een zen achtige zanshin modus zet of door Erik Scherder ook wel ‘default mode’ genoemd.
Hersenen zijn volgens Erik Scherder hoogleraar neuropsychologie en verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam (VU) altijd in beweging. Hij vertelde recent dat je brein / hersenen helemaal niet stil kunnen staan. Dit hoorde ik hem zeggen toen hij een groep mensen adviseerde om regelmatig even uit het raam naar buiten te staren omdat dan jouw hersenen in een ‘default mode’ komen en jouw onderbewustzijn ruimte krijgt om sneller, of beter gezegd, ongehinderd te kunnen werken.
Deze zelfde ‘default mode’ moet je ook proberen te krijgen wanneer je aan het trainen bent. Mij helpt daarbij de eerder genoemde ‘soft gaze‘ houding.
Belangrijk voor je hele houding
Move like water, stand like a rock
Lewis Bernaldo de Quiros
Wat ik het belangrijkste vindt om te onthouden is dat je altijd zo (stevig) moet staan dat je niet eerst je gewrichten moet ‘unlocken’ maar dat je vanuit een ontspannen paraatheid snel kan reageren en bewegen.
Stevig staan oefening
Een leuke oefening met een partner om te testen of je ook een stevige houding hebt is dat jij klaar staat in de kamae houding en iemand steeds iets harder tegen jouw schouders aan begint te drukken. Probeer jouw kamae houding ontspannen instant te houden en compenseer niet door terug te drukken. Want dan ‘breekt’ jouw kamae houding. Voel dat je geaard staat, alsof wortels uit je voeten de grond in groeien en laat de aanvaller zijn energie naar beneden stromen via jouw schouders, heupen en je achterste voet.
Veel plezier gewenst met deze makkelijke en leuke oefening!
Musashi Miyamoto zijn 22 tips voor een correcte houding
“Our ordinary posture should be the same as the posture in fight and our fighting posture should be the same as our ordinary posture“
-Miyamoto Musashi (宮本 武蔵) (1584-1645) –
In mijn voorbereidingen voor deze blog kwam ik deze 22 dingen tegen in het “Book of Five Rings” die volgens Musashi Miyamoto nodig zijn voor een correcte houding. De punten herhalen deels in andere woorden wat ik hierboven al heb beschreven of vullen dit aan.
Do not look down (keep your face up)
Do not tilt your head up
Do not tilt your head to a side
Do not have your head crooked
Do not move your eyes around
Do not have wrinkles on your forehead
Have wrinkles between the eyebrows
Do not move your eyeballs
Do not blink
Keep your eyes narrower (than usual)
Keep your face calm
Keep your nose straight
Have your chin slightly forward
Keep the back of the neck straight
Stabilize the neck by tightening the neck muscles
Keep your body well-balanced
Keep your shoulders down
Keep the back straight
Do not stick out your butt
Keep the knees to the toes active
Do not bend your lower back
Keep the lower abdominals tight as pushing your tummy against the belt or obi (tighten a wedge)”
Ps. Nummer 11 “Keep your nose straight” is wel een grappige. Dit is namelijk een letterlijke vertaling vanuit de op dit punt wat vagere Japanse taalgebruik. De één vertaald dat gedeelte als “Hou je gezicht mooi” en het andere zegt “Hou je gezicht kalm”. Ik vindt deze laatste het best passend.
Dus aangezien je het gezicht kalm moet houden, betekent “Keep your nose straight” dat je geen gezichtsuitdrukkingen mag maken. Als je je gezicht een beetje beweegt, kun je dat immers zien doordat je neus dan ook beweegt. Dus lees nummer 11 als:
“Hou je gezicht kalm en je neus recht”
Conclusie
Bij een correcte basishouding gaat het dus letterlijk om de juiste fysieke en mentale houding.
Let dus op:
Voetpositie
Balans centrum verdeling
Handen en arm positie
Rug-, Heup- en Schouderpositie
Hoofdpositie en het Gelaat
De staat van je Hersenen (mental mindset)
En om deze blog af te sluiten wil ik je zeggen dat ik het fijn vindt dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Ik ben ook benieuwd naar jouw visie op dit onderwerp. Is jouw ervaring of begrip anders dan de mijne? Of ben ik nog iets belangrijks vergeten te vermelden? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
Een visie op het concept ‘Zanshin’, waarom ‘een’ visie? Omdat je het op verschillende manieren kan beschrijven, iedereen een eigen betekenis geeft aan woorden, en ik graag mijn visie hierover met jou wil delen zoals ik het zie zodat jij hierover weer een eigen visie kan ontwikkelen en in eigen woorden kan vertellen.
Hoe ik Zanshin interpreteer
Over het algemeen is zanshin een begrip dat wordt gebruikt in alle budo krijgskunsten dus is de kans groot dat je het al vaker hebt gehoord.
Ik leg het altijd uit als
‘Total awareness with a soft gaze’
Zanshin gaat in essentie over je gemoedstoestand van voordat er een aanval is, tijdens de aanval, en na de aanval.
Het gaat over de kwaliteit en de diepte van de aandacht die je besteed aan de dingen om je heen, aan het aanvoelen van mensen om je heen en van het voelen van jouw eigen gemoedstoestand. Maar niet gefocust! Want focus betekent dat je andere dingen niet ziet. Vandaar mijn toevoeging van softe ‘gaze’.
Het is net als in Zen, je wilt in het hier en nu aanwezig zijn.
In het dagelijks leven is Zanshin aandacht hebben voor je omgeving.
Hoe ontwikkel je Zanshin?
Het is mogelijk om zanshin te ontwikkelen door jezelf in spannende of gevaarlijke situaties te brengen. Dit is waarom ik voorstander ben van Randori oefeningen. Je kan dit dan ondergaan zonder schade, of in ieder geval zo min mogelijk schade op te lopen. Door je hier vaker aan bloot te stellen creëer je een bepaalde rust in jezelf waardoor je uiteindelijk (ultiem gezien) niet meer reageert wanneer de aanval komt, maar op het moment dat de intentie eraan voorafgaat!
Zanshin is in het dagelijks leven aandachtig zijn voor de omgeving zonder natuurlijk in paranoia te vervallen.
Zanshin op de mat
Na een immobilisatie of een worp zie je regelmatig dat Tori, nadat hij of zij de techniek heeft uitgevoerd, Uke nonchalant de rug toekeert. Dit is een houding die geen budo in zich heeft. Het is vanuit budo belangrijk om de zanshin te laten zien en te ervaren door een techniek of een beweging netjes af te werken. Het kan immers zijn dat Uke niet verzoenend is en wordt eerder dan verwacht toch weer een aanvaller!
Ook vanuit de Aikido gedachte moet je altijd een vreedzame maar sterke aanwezigheid hebben waarbij je zowel let op je aanvaller (Uke) maar ook waakzaam bent voor jouw nabije omgeving. Laten we dus niet vergeten dat we een… krijgskunst aan het beoefenen zijn! Met deze waakzame houding laat jij Uke zien en voelen dat jij scherp en aanwezig bent en klaar om wederom te reageren met een soepele verdediging.
Blijf dus ten alle tijde fysiek en mentaal alert. Bovendien kan het verslappen van aandacht voor Uke als minachting of respectloos worden ervaren.
Zanshin is geen staat van opwinding
Zanshin is geen staat van opwinding, integendeel zelfs. Je moet onbewogen blijven zodat je aanvaller geen signalen opvangt over wat jij van plan bent te gaan doen, en om te voorkomen dat aanwezige agressie gaat escaleren.
Door kalm en alert te blijven ben je instaat om volledig mobiel te blijven en altijd snel te kunnen reageren. Dit doe je door zowel een ontspannen geest te hebben en tegelijkertijd een ontspannen maar alert lichaam. Maar let op, ontspanning betekent niet leeg. Een lichte spanning is nodig om je scherp te houden.
Zanshin Conlusie
Zanshin is dus niet alleen de aandacht die je hebt voor de anderen, maar juist ook de aandacht voor jezelf, jouw lichaam en geest. Door aan zanshin te werken verbetert jouw algemene houding en jouw Aikido. Wat jou ook in het dagelijkse leven in staat stelt om beter te reageren in conflict situaties op je werk, in de trein, op straat, in de auto. Dat wordt allemaal makkelijk mogelijk wanneer jij jouw fysieke en mentale spanningen los leer los te laten en je lichaam en geest conditioneert!
Wat fijn dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Ik ben ook benieuwd naar jouw visie op Zanshin. Is jouw ervaring of begrip anders dan de mijne? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
Nieuwe leerlingen voelen zich de eerste weken vaak nog wat ongemakkelijk en bezwaard, en ik vertel ze dan altijd hetzelfde.
Bij Aikido kijken wij naar de overeenkomsten en niet de verschillen. Dus wat ons verbind.
Iedereen is hier namelijk om te willen leren en daar ben je voor een groot deel anderen voor nodig!
Wij krijgen regelmatig nieuwe mensen op de mat die Aikido ontdekken en mee komen trainen. Jij bent dus geen uitzondering en van harte welkom. Wat jij als nieuweling de groep weer brengt is de weer nieuwe groepsdynamiek. Dit doe je door jouw persoonlijkheid, jouw nieuwsgierigheid en bijbehorende vragen, en omdat jouw lichaam weer anders beweegt en reageert dan de anderen die al langer trainen zet je hen ook direct weer aan het denken.
Geloof mij, de eerste maanden zal je vaak denken dat er wel heel veel valt te leren binnen Aikido en dat je niks weet. Maar wees gerust, iedereen, dus ook de gevorderden zijn zo begonnen. Dit noemen wij ’the beginners mindset’. En als je wat langer Aikido doet zal je daar nog vaak met weemoed aan terugdenken.
Omdat wij binnen Aikido werken vanuit een sfeer dat we elkaar helpen met het aanleren van de nieuwe bewegingen en technieken, ik zeg het gewoon nog een keer, hoef je jezelf niet bezwaard te voelen. Vanuit deze lerende mindset trainen de beginners en de gevorderden met elkaar.
Het voordeel hiervan voor jou is dat je al snel de basis onder de knie krijgt en je een mooie start hebt om jezelf en jouw aikido verder te ontwikkelen. Het voordeel voor de gevorderden is dat jij nog onbevangen aanvalt en spontaan reageert waardoor de gevorderden weer aan het denken worden gezet waarom een techniek een keer niet zo soepel gaat, plus doordat ze aan jou dingen moeten uitleggen worden ze zelf ook weer getriggerd om na te denken over het wat en waarom ze bepaalde bewegingen wel of niet doen wat dus weer helpt in hun leercurve. Want als je het kunt voordoen en kunt uitleggen beheers je het nog weer beter.
Conclusie
Het is fijn dat jij mee traint en vanuit de filosofie van Aikido leren wij hier allemaal weer van. Ieder op zijn of haar eigen niveau! Iedereen is uniek en daar worden we samen beter van en daarom kijken wij naar wat ons verbindt en niet naar wat ons scheid!
Aikido laat me werken met anderen, vanuit mezelf. Aikido leert me mededogen, geduld, vrijgevigheid in samenwerking. In aikido vult mijn hart zich. In de flow, bloeit mijn vorm
Wat fijn dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Ik ben ook benieuwd naar jouw visie op dit onderwerp. Is jouw ervaring of begrip anders dan de mijne? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
Recent zat ik met een vriend en aikido leerling te praten over de onduidelijkheid die beginners (en ook nog veel gevorderden) hebben over hoe alle technieken binnen aikido samenhangen. Zo had hij nog niet eerder begrepen dat er voor sommige technieken meerdere ‘uitvoeringsvormen’ (vorm 1, 2, 3) hebben, tot dat hij het hoorde bij het laatste examen van iemand anders.
Al pratende vertelde hij dat vanuit zijn judo achtergrond hij gewend was een duidelijke structuur te hebben van waaruit getraind wordt. Daar hebben ze, volgens zijn zeggen, al een goed uitgekauwde structuur met clustering van categorieën. Namelijk: Beenworpen, Schouderworpen, Heupworpen, Armworpen, Offerworpen, Houdgrepen, Armklemmen, en Verwurgingen
Daarop door pratend kwamen we tot de conclusie dat Aikido daar misschien te complex voor in elkaar zit, omdat je naast de technieken ook verschillende aanvalsvormen hebt waarbij weer aanpassingen in de uitvoering van een techniek horen om de techniek goed uit te kunnen voeren.
Dit gesprek doet mij weer denken aan wat aikido oprichter O-Sensei Morihei Ueshiba ooit eens gezegd schijnt te hebben:
“Er zijn ongeveer 3.000 basistechnieken en elk van hen heeft 16 variaties … dus er zijn een paar tienduizenden. En afhankelijk van de situatie creëer je nieuwe.”
Maar ik begrijp zijn onduidelijkheid en vraag want pas als je het niveau van 1e Dan/ Shodan hebt begin je pas de verbanden te zien tussen de technieken onderling en de basis bewegingen. Dit komt volgens mij omdat je dan het hele pallet aan technieken al vaak hebt geoefend en daardoor de basis begint te beheersen en dus begint te overzien.
Ter illustratie laat ik dan vaak een eenvoudig voorbeeld zien, namelijk dat shomen ikkyo eigenlijk hetzelfde is als aihanmi katate dori ikkyo. Want alleen de hoogte waar je het contact maakt met de aanval van Uke is hier verschillend de rest van bewegingen is hetzelfde.
Waarom een Mindmap
Wij, Furi Suku Ryu, hebben op dit moment alleen ons A4 exameneisen lijstje waarop je kan zien welke technieken en bewegingen je moet kennen voor elk kyu examen. Wat handig is in de voorbereiding op een volgend examen, dat is immers het doel van dat A4 overzicht. Maar het geeft geen inzicht in hoe technieken bij elkaar horen, dus wat daarin de logische samenhang is.
Vroeger hadden wij zelfs een zeer uitgebreide examen eisen syllabus, maar ook die was vanuit dit oogpunt erg onoverzichtelijk.
Geinspireerd door dit gesprek ben ik die avond er direct voor gaan zitten en heb ik een aanzet gemaakt om alle technieken e.d. te clusteren en in een gestructureerde Mindmap te zetten. Voor ik daaraan begon heb ik eerst nog even gegoogeld of er zoiets niet al ergens is op de wereld. Dat zou mij immers tijd kunnen hebben gescheeld en fouten kunnen hebben voorkomen. Maar helaas kon ik geen enkele Mindmap vinden bij andere Aikido dojo verenigingen. Iedereen werkt dus (nog) met de oude vertrouwde examenlijstjes methode.
Omdat het doel van deze Mindmap is om inzicht te geven in hoe technieken bij elkaar horen heb ik ze geclusterd in drie categorieën:
Zaidan: Fundament in het japans. Waarin alle basis pasjes en bewegingen zijn ondergebracht zoals de Ashi sabaki, Tais Sabaki, Shikko, Kaiten ukemi’s, en Choku to ukemi’s.
Taijutsu: Wat lege hand technieken betekent. Hier staan alle Immobilisatie technieken en alle Werp technieken. Zoals Ikkyo, Nikyo etc. en Shiho nage, Irimi nage etc.
Bukiwaza: Wat Wapen technieken betekent. Hier staan alle Solo Kata oefeningen met de Jo en de Bokken, zoals de Jo suburi en Ken suburi. En de Duo Kata oefeningen met de Jo en de Bokken zoals de Kumi jo, Jo Waza, Kumi tachi etc.
Mindmap Conclusie
Hieronder vindt je mijn uitwerking tot nu toe, want het is nog work in progress. In het gebruik van dit overzicht tijdens onze lessen en lesplannen komen misschien nog wel meer verbeterpuntjes naar voren die ik dan zal verwerken in deze Mindmap om hem verder te verbeteren. Wil je dus de meest recente versie, stuur mij dan een berichtje. Maar vindt je deze versie al prima, dan kan je hem hieronder downloaden.
Maar wat fijn dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Herken jij deze onduidelijkheid, of heb je nog tips om de Mindmap nog beter te maken vertel het mij dan. Ik ben namelijk benieuwd naar jouw visie op dit onderwerp. Zie jij het ook zo of heb jij een hele andere ervaring? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
Want over het concept Randori kan veel verteld worden en ik belicht hier nog maar een klein stukje van. Ook kunnen er veel verschillende woorden voor gebruikt worden, en kan iedereen er een eigen visie op hebben.
Randori als beheersing van meerdere aanvallers tegelijk en gericht op positie
Zoals ik het zie is dat randori de relatie benadrukt tussen Tori en de groep aanvallende Uke’s. Om meerdere aanvallers tegelijk te beheersen moet Tori wel focus leggen op zijn positionering. Wat ten koste zal gaan van gevarieerde en complexe technieken. Daarom zie je bij randori vaak de wat simpelere kokyo nage technieken / worpen.
Begrijp mij hier niet verkeerd, want technieken blijven belangrijk, maar de posities, snelheid van de aanvallen en richtingen van alle Uke’s hebben tijdens de aanval de hoogste Prioriteit. Doordat je meerdere aanvallers hebt heb je niet meer de tijd om je alleen te focussen op degene die op dat moment aanvalt, want de volgende staat ook alweer klaar om aan te vallen als die een opening ziet.
Het focussen op alleen degene die je aanvalt is wat je vooral gewend bent tijdens de reguliere lessen. Deze manier van regulier trainen noemen we jiyu waza (en verwarren we vaak met Randori). Jiyu waza is een vrije en rustige manier van oefenen en wordt meestal tijdens de les gedaan met maar één Uke. Soms wordt dit ook gedaan met meerdere aanvallende Uke’s maar dan valt iedereen netjes één voor één aan en wordt er rustig gewacht tot jij de aanvallende Uke hebt geneutraliseerd en je weer klaar staat om aangevallen te worden.
Randori verder verkennen
Naast de de criteria Prioriteren zit achter de criteria van Positie een zorg voor tijd en ruimte. Je wilt namelijk ten alle tijde voorkomen dat je wordt omsingeld. In het algemeen doe je dit door aan de rand van de groep te blijven of door snel in een bepaalde richting te bewegen om de Uke’s op te lijnen wanneer zij proberen jou te bereiken waardoor ze elkaar in de weg lopen en jij maar met één Uke tegelijk hoeft te dealen.
Een criteria is Technieken. Als je zo realistisch mogelijk wordt aangevallen is het verstandig om tijdens een randori te kiezen voor technieken die minder tijd vergen om uit te voeren. Wanneer je namelijk tegenover meerdere Uke’s staat, geldt dat hoe meer tijd je neemt om een techniek uit te voeren, hoe meer tijd elke Uke heeft om op te staan en weer naar jou toe te bewegen. Met andere woorden, hoe meer tijd je neemt, hoe meer Uke’s je op een bepaald moment tegenover je hebt waar je iets mee moet om niet vast te lopen.
Dit kan je beïnvloeden door drie strategieën toe te passen:
Verplaatsing, Ruimte maken en Afscherming
Heel simpel gemaakt kan jij in de ideale positie komen en blijven door gebruik te maken van ‘Verplaatsing’ en van ‘Ruimte maken’.
Verplaatsing beschrijft de ruimte die de Uke aflegt tijdens een techniek. Een techniek van lange duur kan een slechte keuze zijn in termen van duur, maar als hij Tori in staat stelt een grote ruimte te overbruggen en op een veiliger plaats te eindigen, kan hij toch een goede keuze zijn. Met andere woorden, beweeg over de mat. Probeer te voorkomen dat je alleen beweegt om op één plek te blijven want dat maakt jou voorspelbaar.
Ruimte maken. Door het bewegen van een Uke tijdens een techniek neemt zijn lichaam ruimte in tussen jou en de andere aanvallers, en als je een Uke werpt neemt de rol ook een grote hoeveelheid ruimte in. Dus door brede, dynamische en cirkelvormige bewegingen uit te voeren, evenals lange worpen waarbij Uke’s moeten rollen of valbreken, creëer jij een zone van bescherming die de andere Uke’s op afstand houdt en jou als Tori meer tijd geeft om de meest gunstige positie in te nemen.
Afscherming. Afscherming betekent dat jij als Tori een Uke zodanig positioneert dat jij jezelf afgeschermd van de andere aanvallers. Dit kan bijvoorbeeld door een statische afscherming, waarbij Uke wordt tegengehouden tussen Tori en de andere Uke’s (gijzeling, zeg maar). Afscherming kan ook dynamisch zijn zoals zojuist beschreven. Door Uke om Tori heen te laten draaien, waardoor het voor de andere Uke’s heel moeilijk wordt om dichterbij te komen. De techniek irimi nage ura is hier geschikt voor.
Dit alles moet leiden tot grote verplaatsing langs de rand van de groep. Als je de drie strategieën goed combineert maken ze het ook mogelijk dat jij langere en complexere technieken uit kan voeren, doordat jij als Tori gebruik maakt van de tijd en ruimte die ontstaat.
Conclusie en tips
Bij Randori gaat het om Prioriteiten , Positie, en Techniek Doe je er verstandig aan om de drie strategieën van Verplaatsing, Ruimte maken, Afscherming.
Tip:
Beweeg op de rand;
Stel Uke’s op;
Kies snellere technieken;
Beweeg terwijl je technieken uitvoert;
Gooi ver en naar de andere Uke’s;
Gebruik Uke’s als schild.
Het advies is wel om soms af te wijken van deze tips, want anders creëer jij een patroon die de aanvaller herkent en gebruik van maakt. Je kan bijvoorbeeld soms wel het centrum oversteken, maar blijf daar niet.
Wat fijn dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Ik ben ook benieuwd naar jouw visie op Randori. Is jouw ervaring of begrip anders dan de mijne? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
Ik merk dat veel mensen opzien tegen hun Aikido examen. Voor iedereen die dat herkent heb ik deze korte blog geschreven.
Stel jezelf eens de vraag hoe het komt dat je een spanning voelt richting het examen?
Emotie is een signaal
Emotie is beweging en hoe jij een emotie interpreteert is aan jou want dat is voor iedereen verschillend. Wel worden deze vaak grofweg uitgelegd als negatief ‘gespannen’ of positief ‘gespannen.
Een gespannen gevoel hoeft dus niet perse negatieve spanning te zijn. Jouw lichaam doet namelijk precies hetzelfde wanneer je negatief ‘gespannen’ voelt als wanneer je heel erg enthousiast of verlangend bent dus positief ‘gespannen’ voelt, ergens naar uit kijkt.
Als dezelfde gevoelens een andere naam of label krijgt, verandert de manier hoe je ertegenaan kijkt. Wat weer een groot effect heeft op het gedrag dat je vertoont, of de opeenvolgende gedachtes die je hebt.
Een wijze uitspraak die mij ooit eens is verteld is dat als je geen spanning voelt het jou ook niet veel interesseert dus waarde voor jou heeft. Dus wees blij dat je spanning voelt, dat betekent dat het examen waarde voor jou heeft!
Wat maakt een Aikido examen anders
Een Aikido examen is:
niet te vergelijke met een examen die je op school of tijdens een opleiding bent gewend. Er is geen je doet het ‘goed’ of ‘fout’ bij aikido, want alles is onderdeel van jouw persoonlijke leerweg. Het is alleen maar een toets voor jezelf en jouw sensei hoever je inmiddels bent in jouw ontwikkeling.
ook een leerervaring omdat als je vastloopt je door de aanwezige sensei(‘s) weer op weg geholpen wordt of op details wordt gewezen hoe je de techniek beter kan doen. Want ook jij doet immers Aikido om te leren om een betere versie van jezelf te worden.
een ijkpunt in de tijd van jouw ontwikkelingsvoortgang in de aikido basis bewegingen en technieken voor jouzelf en jouw sensei.
een toets van hoe jij presteert onder een bepaalde spanning zodat jij voor jezelf kan toetsen hoe je jouw aikido beheerst onder druk. Als je wordt aangevallen op straat roept dat immers ook een bepaalde spanning op waardoor je minder goed kan denken maar wel moet handelen. Door vaker bloot gesteld te zijn aan dergelijke spanning weet je hier steeds beter mee om te gaan. Ook dit is een reden waarom wij randori oefening doen.
Conclusie
Vertrouw op wat je geleerd hebt en hoeveel je geoefend hebt in de voorbereiding naar jouw examen, probeer het met enthousiasme tegemoet te treden, en vergeet niet om er onderweg ook van te genieten!
Wat fijn dat jij de tijd hebt genomen om deze blog te lezen. Ik ben ook benieuwd naar jouw visie op dit onderwerp. Is jouw ervaring of begrip anders dan de mijne? Jouw ideeën en visie vind ik waardevol omdat het mij ook weer aan het denken zal zetten.
